Konkordatoya başvuruda görevli ve yetkili mahkeme; iflasa tabi olan borçlu için İİK 154 üncü maddenin birinci ve ikinci fıkralarında yazılı yerdeki, iflasa tabi olmayan borçlu için yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesidir.
Konkordato;
1- Adi Konkordato
2-İflastan sonra konkordato
3-Malvarlığının terki suretiyle konkordato
4-Sermaye Şirketleri ve kooperatiflerin uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırılması şeklinde, işleyiş sürecine göre dörde ayrılmaktadır.
Bunlardan, en fazla talep görülerek başvuru yapılan adi konkordatoya başvuruda mahkeme, İİK 286. maddesinde düzenlenen belgeleri konkordato talebi dilekçesi ekinde ister.
Talep dilekçesi ekinde bulunması gereken belgeler;
• Borçlunun borçlarını ödemek için mevcut Malları satıp satmayacağını, faaliyetine devam edebilmesi ve alacaklılara ödemelerini yapabilmesi için gerekli mali kaynağın sermaye artırımı veya kredi temini yoluyla yahut başka bir yöntem kullanılarak sağlanacağını gösteren ön proje,
• Borçlunun malvarlığı ile mali durumunu gösterir bilgi ve belgeler,
• Alacaklıları, alacak miktarlarını gösteren liste,
• Mahkemeye sunulan ön projede yer alan teklife göre alacaklıların eline geçmesi öngörülen miktar ile borçlunun iflası halinde alacaklıların eline geçebilecek muhtemel miktarı gösterir karşılaştırmalı tablo,
• Sermaye Piyasası Kurulu veya Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşu tarafından hazırlanan ve ön projede yer alan teklifin gerçekleşmesinin kuvvetle muhtemel olduğunu gösteren finansal analiz raporları ile dayanakları.
Ayrıca borçlu, konkordato sürecinde mahkeme veya komiser tarafından istenebilecek diğer belge ve kayıtları da ibraz etmek zorundadır.
Mahkeme tarafından verilen mühletler
Borçlunun yetkili ve görevli mahkemeye dilekçesi ekindeki belgeler ile yapmış olduğu konkordato başvurusunun akabinde mahkeme; dosyadaki tüm beyanlar, proje ve raporlar doğrultusunda mühlet verir. Bu süre geçici ya da kesin mühlet olarak ikiye ayrılır.
a) Geçici Mühlet; İİK 286 ncı maddede düzenlemiş olup, geçici mühlet süresi üç aydır. Mahkeme üç aylık süre dolmadan borçlunun veya geçici komiserin yapacağı talep üzerine geçici mühleti en fazla iki ay daha uzatabilir. Geçici mühletin toplam süresi beş ayı geçemez.
Geçici mühlet talebinin kabulü, geçici komiser görevlendirilmesi, geçici mühletin uzatılması ve tedbirlere ilişkin kararlara karşı kanun yoluna başvurulamaz. Geçici mühlet, kesin mühletin sonuçlarını doğurur.
b) Kesin Mühlet; İİK 289 ncu maddede düzenlenmiş olup, konkordatonun başarıya ulaşmasının mümkün olduğunun anlaşılması halinde borçluya bir yıllık kesin mühlet verir. Mahkemenin uygun görmesi halinde altı aya kadar ek süre verilerek uzatılabilir.
Kesin mühlet talebinin kabulü ile mühletin kaldırılması talebinin reddine ilişkin kararlara karşı kanun yoluna başvurulamaz.
İİK 293 ncü maddede kanun yolları düzenlenmiştir. Buna göre, kesin mühlet talebinin değerlendirilmesi sonucunda; hakkında iflas kararı verilmeyen borçlunun konkordato talebinin reddine karar verilirse, borçlu veya varsa konkordato talep eden alacaklı bu kararın tebliğinden itibaren on gün içinde istinaf yoluna başvurabilir. Bölge adliye Mahkemesinin kararı kesindir.
KONKORDATONUN TASDİKİ KARARI VE HÜKÜMLERİ
Konkordatonun Tasdiki, Kapsamı ve İlanı;
Komiserin başkanlığında yapılan alacaklılar toplantısında borçlunun durumunu gösterir rapor ile iltihak süresi içinde verilen oylarla kabul edilen konkordato projesinin tasdiki İİK 305 nci madde de düzenlenen şartların gerçekleşmesine bağlıdır. Mahkemenin konkordato projesini yetersiz bulması halinde kendiliğinden veya talep üzerine gerekli gördüğü düzeltmenin yapılmasını isteyebilir.
İİK 306 ncı maddesinde; “Konkordatonun tasdiki kararında alacaklıların hangi ölçüde alacaklarından vazgeçtiği ve borçlunun borçlarını hangi takvim çerçevesinde ödeyeceği belirtilir.
Kararda, tasdik edilen konkordatonun yerine getirilmesini sağlamak için gerekli gözetim, yönetim ve tasfiye tedbirlerini almakla görevli bir kayyım tayin edilebilir. Bu takdirde kayyım, borçlunun işletmesinin durumu ve proje uyarınca borçlarını ödeme kabiliyetini muhafaza edip etmediği konusunda iki ayda bir tasdik kararını veren mahkemeye rapor verir; alacaklılar bu raporu inceleyebilir.
Tasdik kararı mahkemece, 288 inci madde uyarınca ilan olunur ve ilgili yerlere bildirilir” şeklinde konkordatonun tasdiki, kapsamı ve ilanı düzenlenmiştir.
Konkordatonun Hükümleri;
Konkordatonun tasdik edilmesiyle birlikte bağlayıcı hale gelmesi ve hükümleri İİK 308/c maddesinde; “Konkordato, tasdik kararıyla bağlayıcı hale gelir. Tasdik edilen konkordato projesinde konkordatonun, tasdik kararının kesinleşmesiyle bağlayıcı hale gelebileceği de kararlaştırılabilir; bu takdirde mühletin etkileri, kanunda öngörülen istisnalar saklı kalmak kaydıyla konkordatonun bağlayıcı hale geldiği tarihe kadar devam eder” düzenlenmiştir. Buna göre bağlayıcı hale gelen konkordato, konkordato talebinden önce veya komiserin izni olmaksızın mühlet içinde doğan bütün alacaklar için mecburidir.
Konkordatonun Tasdik Edilmemesi ve Borçlunun İflası;
Konkordato tasdik edilmezse mahkeme konkordato talebinin reddine karar verir ve bu karar İİK 288 nci madde uyarınca ilan edilerek ilgili yerlere bildirilir. Borçlunun iflasa tabi şahıslardan olması ve doğrudan doğruya iflas sebeplerinden birinin mevcut olması halinde mahkeme, borçlunun iflasına resen karar verir.
Sonuç olarak tüm bu bilgiler ışığında, “7101 sayılı İcra ve İflas Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile yapılan düzenleme ve değişikliklerle; alacaklıların iflas ertelemeden farklı olarak konkordatoda aktif rol alabilmesi söz konusu olmuştur. Ayrıca borçlunun da ticaretine devam edebilmesi imkanı tanınmakla birlikte, birçok denetim ile alacaklıların da sistemde aktif rol alabilmesi göz önüne alındığında taraflar açısından daha sağlıklı ve kesin çözümlere ulaşılabileceği öngörülmüştür.