Varlık Yönetim Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları ile Devralınacak Alacaklara İlişkin İşlemler Hakkında Yönetmelik
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (“BDDK”) tarafından 14 Temmuz 2021 tarihli ve 31541 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Varlık Yönetim Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları ile Devralınacak Alacaklara İlişkin İşlemler Hakkında Yönetmelik” (“Yönetmelik”) ile varlık yönetim şirketlerine ilişkin birtakım düzenlemeler getirilmiş ve bu kapsamda 1 Kasım 2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Varlık Yönetim Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik” ile 11 Ağustos 2017 tarihli ve 30151 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Kamu Sermayeli Bankalar ile Bu Bankaların Bağlı Ortaklığı Niteliğini Haiz Finansal Kuruluşların Alacaklarının Varlık Yönetim Şirketlerine Satışı Hakkında Yönetmelik” yürürlükten kaldırılmıştır. yürürlükten kaldırmıştır.
Yönetmelik ile varlık yönetim şirketlerinin faaliyetleri ve yapıları ile ilgili değişiklikler düzenlemiştir.
Yönetmelikte yer alan düzenlemelere ilişkin önemli başlıklar aşağıda değerlendirilmektedir.
1. Kuruluş Şartları
Yönetmelik’in 4. maddesi ve devamı hükümlerinde, varlık yönetim şirketlerinin kuruluş şartları arasında; anonim şirket şeklinde kurulması, ticaret unvanında "Varlık Yönetim Şirketi" ibaresinin bulunması ve hisse senetlerinin tamamının nama yazılı ve nakit karşılığı çıkarılması gibi unsurlar belirtilmiştir. Ayrıca, Yönetmelik ile birlikte mülga yönetmelikte belirtilen “nakden ve her türlü muvazaadan ari olarak ödenmiş sermaye tutarının 20 milyon liradan az olmaması” şartı, 50 milyon Türk Lirası olarak değiştirilmiştir. Ek olarak, Yönetmelik’in 9. maddesi uyarınca her bir şube için 1 milyon Türk Lirası tutarında ödenmiş sermayeye sahip olunması şartı getirilmiştir.
Faaliyette bulunan varlık yönetim şirketlerinin durumlarını 6 ay içerisinde Yönetmelik’in diğer hükümlerine uygun hale getirmeleri gerekmektedir.
2. Alacakların Devri
BDDK Yönetmelik ile BDDK’nın gözetim ve denetimine tabi tüm banka ve banka dışı mali kuruluşlar ile para-sermaye piyasaları ve sigortacılık alanında faaliyet gösteren kuruluşların donuk alacaklarının yanı sıra canlı alacaklarını da varlık yönetim şirketleri tarafından devralabileceğini netleştirmiştir.
3. Borçlulara Sağlanacak Kredilere İlişkin Sınırlama
Yönetmelik ile getirilen düzenleme uyarınca, varlık yönetim şirketleri tarafından borçlulara sağlanan finansmanın toplam miktarı, söz konusu varlık yönetim şirketinin öz kaynaklarının üç katını geçemeyecektir. Bu koşulun sağlanması şartıyla varlık yönetim şirketleri, alacaklarını tahsil etmek amacıyla borçlularına ilave finansman sağlayabilecek, kaynak kuruluşların ana faaliyet konularından doğan alacakları ile diğer varlıklarının tahsilatı, yeniden yapılandırılması veya üçüncü kişilere devri konularında aracılık, destek ve danışmanlık hizmeti verebilecektir.
4. Borçlularla İletişime İlişkin Sınırlama
Yönetmelik, varlık yönetim şirketlerinin tüketiciler ile kuracakları iletişimi, saat 20.00’den sonra ve Pazar günleri ile resmi tatillerde bu borçlularla iletişim kurulmasını yasaklayarak sınırlandırmıştır. Ek olarak devralınan alacağın borçlusunun finansal tüketici olduğu hallerde varlık yönetim şirketleri tarafından; borçluya ulaşılamadığı durumlarda, arama sayısının farklı telefon hatlarından yapılan aramalar da dâhil günde en fazla üç, mesaj sayısının ise bir ile sınırlı tutulması zorunlu hale getirilmiştir.
Borçluya ulaşılabildiği takdirde ise borçlunun kayıt altına alınmış rızası bulunmadıkça bir sonraki aramaya kadar asgari beş iş gününün geçmesi, kişinin kesinlikle aranmak istemediğini açıkça ifade etmesi ve varlık yönetim şirketinin de elinde borca yönelik somut belgeler bulunmaması halinde ise borçlunun aranmaması şartı getirilmiştir.
5. Kurumsal Yönetime İlişkin Değişiklikler
Yönetmelik’in 10. maddesi ile ile varlık yönetim şirketlerindeki kurumsal yönetime değişiklikler getirilerek; minimum yönetim kurulu üye sayısı üçe düşürülürken, genel müdür ve genel müdür yardımcılarına ilişkin kriterler de güncellenmiştir. İlgili hüküm uyarınca, artık mesleki deneyim şartı aranmakta olup, “Varlık yönetim şirketi genel müdürlerinin hukuk, iktisat, işletme, maliye, bankacılık, kamu yönetimi ve dengi dalları ile mühendislik dallarında lisans veya lisansüstü düzeyinde öğrenim görmüş ve hukuk, finans veya işletmecilik alanında en az yedi yıllık mesleki tecrübeye sahip olmaları şarttır.”
Sonuç
Yönetmelik ile BDDK, son dönemdeki gelişmeler ile birlikte meydana gelebilecek sorunları öngörerek, alacakların devrine ilişkin hususları ve bu kapsamda sektörde doğan ihtiyaçları dikkate alarak varlık yönetim şirketleri için yasal altyapıyı güncellemiştir.